- İLGİLİ STANDARTLAR:
| TS EN 60947-1 | Alçak Gerilim Anahtarlama ve Kontrol Düzeni İçin Kurallar
Bölüm:1 Genel Kurallar |
| TS EN 60947-3 | Alçak Gerilim Anahtarlama ve Kontrol Düzenleri
Bölüm:3 Anahtarlar, Ayırıcılar, Ayırıcı Anahtarlar ve Eriyen Telli Sigorta Birleşimi Üniteleri |
- TARİFLER
Anahtar: Normal devre koşullarında (aşırı yük şartları dahil) akımların devresini kapatmaya, akımları geçirmeye ve akımların devresini kesmeye uygun olan ve kısa devre gibi olağan dışı devre koşullarındaki akımları da belirli süre geçirebilen mekanik anahtarlama düzenidir.
Not: Bir anahtar kısa devre akımlarının devresini kapatabilir ancak kesmeyebilir. (Kesici ile Anahtar arasındaki en büyük fark budur.)
Ayırıcı: Açık konumda, ayırma fonksiyonu için belirtilen kurallara uyan mekanik anahtarlama düzenidir. Bir Ayırıcı; ihmal edilebilecek büyüklükteki akımları kesebilir ve kapatabilir, normal işletme koşullarında oluşan akımları ve kısa devre gibi olağan dışı devre koşullarındaki akımları da belirli bir süre geçirebilir.
Ayırıcı Anahtar: Açık konumda, bir ayırıcı için belirtilen ayırma kurallarını sağlaya bir anahtardır.
Devre Kesici: Normal devre koşullarındaki akımların üzerine kapanabilen, bu akımları taşıyabilen ve kesebilen ve aynı zamanda kısa devre gibi olağan dışı devre koşullarındaki akımları kapayabilen, belirli zaman süresinde taşıyabilen ve kesebilen mekanik bir anahtarlama cihazıdır.
Eriyen Telli Sigortalı Ayırıcı Anahtar: Sigorta değiştirme elemanının veya sigorta değiştirme elemanlı sigorta taşıyıcısının hareketli kontaklarını teşkil ettiği ayırıcı anahtardır.
Bağımlı, El ile Çalışma: Çalışma hızı ve kuvvetinin kullananın etkisine bağımlı olacağı biçimde sadece doğrudan uygulanan el enerjisi yardımı ile yapılan çalışmadır.
Bağımsız, El ile Çalışma: Çalışma hızı ve kuvvetinin kullananın etkisinden bağımsız olacağı biçimde, enerjinin el gücünden kaynaklandığı, bir devamlı çalışmada depolandığı ve serbest bırakıldığı depolanmış enerji ile yapılan çalışmadır.
Yarı Bağımsız, El ile Çalışma: El kuvvetinin bir eşik değerine kadar yükseltilmesi ve sonra, kullanıcı tarafından bilinçli olarak geciktirilmesi dışında, bağımsız çalışmanın elde edildiği sadece doğrudan uygulanan el enerjisi yardımı ile yapılan çalışmadır.
- KULLANMA KATEGORİSİ
| AKIMIN TÜRÜ | KULLANMA KATEGORİSİ | TİPİK UYGULAMALAR | |
| A KATEGORİ | B KATEGORİ | ||
|
Alternatif Akım |
AC-20A | AC-20B | Yüksüz koşullarda anahtarlama yapılan durumlar |
| AC-21A | AC-21B | Makul aşırı yükler dahil ohmik yüklerin anahtarlanması | |
| AC-22A | AC-22B | Makul aşırı yükler dahil ohmik ve endüktif yüklerin anahtarlanması | |
| AC-23A | AC-23B | Motor yüklerinin veya diğer yüksek endüktif yüklerin anahtarlanması | |
Kullanma Kategorilerini son eki olan “A” ve “B”’nin anlamı:
A: Sık çalışma gerektiren düzenler için. (Örnek: Endüstride kullanılan anahtarlama elemanları)
B: Tasarım ve uygulamadan dolayı sadece seyrek çalışma için öngörülen düzenler için uygun kategori.
(Örnek: Şehir şebekelerinde kullanılan anahtarlama elemanları. Çünkü bu şebekelerde kullanılan anahtarlama elemanları endüstride kullanılan anahtarlama elemanları gibi sürekli açma-kapama yapmazlar.)
“SIK” ve “SEYREK” Çalışma için Uygulanan Kriterler, Beyan Çalışma Akımına Karşılık Gelen Çalışma Çevrimi Tablosunda verilmektedir.
- PERFORMANS KURALLARI
- Devre Kapama ve Devre Kesme Kapasiteleri: Standartlarda; beyan çalışma gerilimi, beyan çalışma akımı ve kullanma kategorisine atıfta bulunarak belirlenmiştir.
| Kullanma Kategorisi | Beyan Çalışma Akımı
(Ie) |
Devre Kapatma | Devre Kesme | Çalışma Çevrim Sayısı | ||||
| I/Ie | U/Ue | CosF | Ic/Ie | Ur/Ue | CosF | |||
| AC-20A; AC20B | Tüm değerler | – | – | – | – | – | – | |
| AC-21A; AC21B | Tüm değerler | 1,5 | 1,05 | 0,95 | 1,5 | 1,05 | 0,95 | 5 |
| AC-22A; AC22B | Tüm değerler | 2 | 1,05 | 0,65 | 3 | 1,05 | 0,95 | 5 |
| AC-23A; AC23B | 0<Ie<=100 Amper | 10 | 1,05 | 0,45 | 8 | 1,05 | 0,45 | 5 |
| 100<Ie | 10 | 1,05 | 0,35 | 8 | 1,05 | 1,05 | 3 | |
I : Devre kapatma akımı U: Uygulanan gerilim
Ic:Devre kesme akımı Ue: Beyan çalışma gerilimi
Ie:Beyan Çalışma akımı Ur: Toparlanma gerilimi
- Çalışma Performansı
| Beyan Çalışma Akımı
(Ie) |
Saatteki Çevrim Sayısı | Çalışma Çevrim Sayısı | |||||
| A Kategorisi | B Kategorisi | ||||||
| Akımsız | Akımlı | Toplam | Akımsız | Akımlı | Toplam | ||
| 0<Ie<=100 | 120 | 8.500 | 1.500 | 10.000 | 1.700 | 300 | 2.000 |
| 100<Ie<=315 | 120 | 7.000 | 1.000 | 8.000 | 1.400 | 200 | 1.600 |
| 315<Ie<=630 | 60 | 4.000 | 1.000 | 5.000 | 800 | 200 | 1.000 |